Về tiền xé đôi.

[vĩnh-xương]

Về tiền xé đôi.

Tại Nam bộ thời Pháp thuộc (giai đoạn 1945-1954), không nắm được vào thời điểm nào khi trao đổi mua bán mà không có bạc nhỏ để thối trả, người dân đã xé đôi tờ tiền để sử dụng; Đây là tính tự phát của người dân nhằm mục đích mua bán trao đổi gọn lẹ, (và có lẽ cũng là đặc trưng riêng của tiền tệ Nam bộ).

Sau Hiệp Định Geveve 1954 Pháp rút khỏi Việt Nam và viện phát Liên quốc (Việt – Miên – Lào ) chính thức bị giải thể. Ngày 01/01/1955 chính quyền Sài Gòn cũ (VNCH) phát hành đồng tiền riêng. Đồng thời, để xử lý việc tiền xé đôi tiêu dùng Chính Phủ chế độ Sài Gòn cũ (VNCH) đã có những thông cáo về việc đổi tiền rất “thú vị” mời các bạn tham khảo.










Thông cáo:









----------------------------------------------------------------------

[Khải-SG]

Trước tiên, xin cảm ơn bạn ông bạn Th-Nha Trang-Vĩnh Xương đã chia sẻ những văn bản xưa rất thú vị cho giới sưu tầm và nghiên cứu tiền tệ Việt Nam tham khảo.

Về nội dung bài của bạn, tôi xin có chút ý kiến như sau :

1) Các công văn trên đều ký vào tháng 8-1955 lúc đó Bảo Đại còn làm Quốc Trưởng; Ngô Đình Diệm mới thành lập chánh phủ mới (khoảng tháng 7-1955) sau khi Bửu Lộc từ chức. Mãi đến tháng 10-1955 Ngô Đình Diệm cho trưng cầu dân ý truất phế Bảo Đại thành lập VNCH, được suy tôn làm Quốc Trưởng, lúc đó mới có VNCH nền CH thứ nhất.

Cho nên tác giả cần nói lại cho đúng thời điểm của những thông báo nầy là thuộc Quốc Gia Việt Nam, một chính quyền bù nhìn thuộc Liên Hiệp Pháp do Bảo Đại cầm quyền. Không phải VNCH.

2) Những tờ tiền xé 2 trong thông báo nầy chỉ đề cập nhóm tiền của Viện Phát Hành Việt-Miên-Lèo. Không có mấy tờ 100 đồng vàng như hình trên kia đâu.

3) Mấy tờ 100 đồng vàng kia cũng nghe nói có chuyện xé đôi để sài hồi nẫm nhưng hầu hết khi Việt-Minh-hoá nó đều có dán lại mới đóng dấu. Vả lại tiền đã Việt-Minh-hoá nầy dễ gì mà Bảo Đại & Ngô Đình Diệm chấp nhận đổi ! Chỉ nhóm tiền Đông Dương của Viện Phát Hành thôi.

4) Và cũng cần lưu ý. Những tờ bạc 100 đồng vàng được đóng dấu Việt-Minh-hoá (VMH) nếu dán lại thì dấu cũng đóng trọn vẹn. Không có chuyện nữa tờ nầy dấu tỉnh A; nữa tờ kia dấu tỉnh B. Không thể lạm dụng chuyện từng có tiền xé đôi mà để lái buôn cố tình ghép đôi những mãnh tiền VMH bị rách, bị long đong không tiêu thụ được, dán lại (thậm chí ngược ngạo tùm lum) rồi bán cho người sưu tập với tình cảnh "đầu gà-đuôi vịt" như vậy được.

Chút ý mọn. Xin được quý cao nhơn chỉ giáo thêm.
Đa tạ.

[vĩnh-xương]

Đầu tuần vào diễn đàn, đọc bài anh Khải-SG chất vấn chóng mặt quá!
Tôi xin trao đổi các vấn đề anh Khải-SG đã nêu như sau:

1.Đây là thông cáo nói về việc thu đổi tiền xé đôi cho người dân Nam bộ thời bấy giờ. Tôi không hiểu là lấy tiền gì? Ngoài tiền của Ngân Hàng Quốc Gia (VNCH) để đổi lại cho người dân lúc ấy! Hay là có một đồng tiền Ngân hàng của 1 Quốc gia, hoặc một chính phủ nào khác để thu đổi tiền xé đôi cho người dân (Nếu có thì mời anh Khải-SG trình bày để tôi được mở rộng kiến thức).

Như anh Khải-SG đã nêu: “Một chính quyền bù nhìn thuộc Liên Hiệp Pháp”; đã là chính quyền bù nhìn không thực quyền, quyền là của thực dân Pháp. Vậy, nếu theo anh Khải-SG thì thực dân Pháp quả là “tốt bụng”! Ngân hàng Đông Dương phát hành tiền, người dân Việt Nam tự do xé đôi tờ tiền tiêu dùng. Rồi thì thực dân Pháp (đại diện là chính quyền Bảo Đại) ra thông cáo mời bá tánh người Việt đem tiền xé đôi đi đổi lại!

Mời anh Khải-SG tham khảo thêm tài liệu dưới đây.




3.Tại mục 1 – Nhằm phủ định các thông cáo không phải của Ngân Hàng Quốc Gia (Chính phủ VNCH), anh Khải-SG tách hẳn Ngô Đình Diệm (VNCH) ra. Đến mục này anh lại để Bảo Đại & Ngô Đình Diệm thành 1 liên danh. Đồng thời anh Khải-SG biến hóa giấy bạc “Việt Nam hóa bạc Đông Dương” thành ra Việt_Minh_Hóa. Nhằm tạo ra cặp phạm trù đối kháng để khẳng định giấy bạc “Việt Nam hóa bạc Đông Dương” xé đôi không đổi được. Đọc, mà tôi không hình dung nổi ?!

Ở đây cần khẳng định rõ từ ngữ tiền đóng dấu của UBKC_HC các tỉnh, quận, huyện….là “Việt Nam hóa bạc Đông Dương” chứ không phải Việt_Minh_Hóa. Bởi công cuộc kháng chiến chống Pháp là của cả nước, của toàn dân tộc Viêt Nam (trong đó có cả mặt đấu tranh về tiền tệ). Dùng từ Viêt_Minh_Hóa là không chuẩn, cố tình lèo lái từ ngữ sang hướng suy luận khác. Bất cứ tài liệu về lịch sử tiền tệ nào cũng không có từ Việt_Minh_Hóa mà chỉ có “Việt Nam hóa bạc Đông Dương”.

Do vậy, việc Ngân Hàng Quốc gia (VNCH) ra thông cáo đổi lại tiền xé đôi cho người dân Nam bộ thời ấy, dù có đóng dấu hay không là chuyện bình thường, hợp đạo lý.

Trở lại vấn đề nghe ông này, bà nọ nói hoặc là có nghe (mà không biết có thực hay không?) tôi thấy anh Khải-SG thường sử dụng nhiều trong các bài viết. Nghe mà không chắt lọc xử lý thông tin, không có cở sở lập luận gì; thì lớp đàn em sưu tầm như tôi cũng xin “bái phục”!

Mục 2,4 anh nêu, rãnh rỗi tôi xin trình bày tiếp.
Mong được học hỏi và chỉ giáo thêm.

[Khải-SG]

Anh VX ơi ! Thời trước ngày 26-10-1955 mà anh VX bảo là Việt Nam CH thì tôi cũng xin anh xem lại lịch sử 1 chút ! Bảo Đại và NgôĐD là liên danh ? Không hẳn. Một là QTrưởng một là Thủ Tướng dưới quyền. Anh đọc lại lịch sử cho kỷ để xem cho đúng. Còn Việt-Minh hoá thì chính xác hơn dùng cụm từ "Việt nam hoá tiền Đông dương" vì không ai khác mà là Việt-Minh đóng các dấu UBKHHC... lên tiền Đông Dương để dùng. Tiền nầy mà thời NDiệm cho đổi kể cũng lạ. Quá lạ ! Không phải tôi cho rằng không có chuyện cho đổi tiền xé đôi, nhưng họ chỉ cho đổi tiền Đông Dương xé đôi làm tiền lẻ chứ tiền Đông Dương có đóng dấu của VMinh rồi ( VMinh xé đôi ra làm tiền lẻ làm gì sau khi đóng dấu ?) tôi nghĩ Quốc Gia VN không cho đổi đâu (mà ai dám mang thứ đó ra đổi ?). Sau đó VM họ in Phiếu Tiếp Tế mà dùng làm tiền lẻ. Mình chịu khó bàn luận tìm ra những điểm đúng để sự việc sưu tầm nó hay. Những ai đọc bàng quan bên ngoài họ không cho mình là sai. Mong anh suy nghĩ. Mến.

[Khải-SG]

Năm 1947, cựu trùm mật thám Pháp ở Đông Dương là Cousseau đã tiếp xúc với Bảo Đại tại Hồng Kông, ngỏ ý mời ông về nước nắm quyền, hình thành nên "giải pháp Bảo Đại" để chống lại cuộc chiến giành độc lập của phong trào Việt Minh. Ngày 24 tháng 4 năm 1948, thiếu tướng Nguyễn Văn Xuân và Trần Văn Hữu cũng bay tới Hồng Kông để gặp Bảo Đại xin thành lập Chính phủ Lâm thời cho Việt Nam, ngày 15 tháng 5, Bảo Đại gửi thông điệp cho tướng Xuân, tán thành sự thành lập Chính phủ Trung ương Lâm thời Việt Nam do tướng Xuân điều khiển "để giải quyết vấn đề Việt Nam đối với Pháp và dư luận Quốc tế".

Ngày 5 tháng 6 năm 1948, Bảo Đại đã gặp gỡ Cao ủy Pháp Bollaert ở vịnh Hạ Long, trên chiến hạm Duguay Trouin, bản tuyên ngôn Việt - Pháp được công bố, theo đó nước Pháp thừa nhận nền độc lập và thống nhất của Việt Nam.

Ngày 8 tháng 3 năm 1949, Tổng thống Pháp Vincent Auriol và Cựu hoàng Bảo Đại đã ký Hiệp ước Elysée, thành lập một chính quyền Việt Nam trong khối Liên hiệp Pháp, gọi là Quốc gia Việt Nam, đứng đầu là Bảo Đại. Bảo Đại yêu cầu Pháp phải trao trả Nam Kỳ cho Việt Nam và Pháp đã chấp nhận yêu cầu này. Cuối cùng Pháp cũng thỏa hiệp trước yêu cầu của Bảo Đại rằng Nam Kỳ phải nằm trong Quốc gia Việt Nam. Ngày 8 tháng 3 năm 1949, Tổng thống Pháp Vincent Auriol và Cựu hoàng Bảo Đại đã ký Hiệp ước Elysée, thành lập Quốc gia Việt Nam trong khối Liên hiệp Pháp, đứng đầu là Quốc trưởng Bảo Đại. Tuy nhiên, chính quyền Quốc gia Việt Nam non trẻ rất yếu ớt do các quyền quan trọng về quân sự, tài chính và ngoại giao đều do người Pháp nắm giữ và quyền hành cao nhất trên thực tế là Cao ủy Pháp.


Ngày 24 tháng 4 năm 1949, Bảo Đại về nước. Hai tháng sau, vào ngày 14 tháng 6, Bảo Đại tuyên bố tạm cầm quyền cho đến khi tổ chức được tổng tuyển cử và tạm giữ danh hiệu Hoàng đế để có một địa vị quốc tế hợp pháp. Ngày 20 tháng 6 năm 1949, thủ tướng Nguyễn Văn Xuân đệ đơn từ chức, Chính phủ Lâm thời Nam phần tuyên bố giải tán. Ngày 21 tháng 6, thỏa ước Elyseé được công bố.

Ngày 1 tháng 7 năm 1949, Chính phủ Lâm thời của Quốc gia Việt Nam được thành lập theo sắc lệnh số 1-CP của thủ tướng, tấn phong Bảo Đại là Quốc trưởng, trung tướng Nguyễn Văn Xuân làm Thủ tướng kiêm Tổng trưởng Quốc phòng[3] (Có tài liệu ghi Bảo Đại là Quốc trưởng kiêm Thủ tướng, Nguyễn Văn Xuân là phó Thủ tướng kiêm Tổng trưởng Quốc phòng[4]). Tháng 1 năm 1950, Bảo Đại chỉ định Nguyễn Phan Long làm Thủ tướng. Ngày 27 tháng 4 năm 1950, giải tán chính phủ Nguyễn Phan Long và ủy nhiệm Thủ hiến Trần Văn Hữu thành lập chính phủ mới. Chính phủ do Trần Văn Hữu làm Thủ tướng tồn tại đến ngày 6 tháng 6 năm 1952 thì phải cáo lui, nhường chỗ cho Nguyễn Văn Tâm lên làm thủ tướng cùng thành phần tổng, bộ trưởng đa số là người do Pháp đào tạo.

Ngày 20 tháng 11 năm 1953, hoàng thân Bửu Lộc từ Pháp về Sài Gòn lập chính phủ thay thế chính phủ Nguyễn Văn Tâm. Thời gian này, Quốc trưởng Bảo Đại sống và làm việc tại biệt điện ở Đà Lạt. Xung quanh nơi ở của Bảo Đại có cả một trung đoàn Ngự lâm quân bảo vệ và có cả một đoàn xe riêng gọi là "công xa biệt điện", lại có cả một đội máy bay riêng do các phi công người Pháp lái phục vụ.

Ngày 11 tháng 1 năm 1954, Chính phủ mới do Bửu Lộc thành lập trình diện Bảo Đại nhưng đến ngày 16 tháng 6 năm 1954, Bửu Lộc từ chức. Quốc trưởng Bảo Đại mời Ngô Đình Diệm về nước, ngày 6 tháng 7, Ngô Đình Diệm thành lập chính phủ mới.

Sau Hiệp định Genève 1954, Pháp phải rút khỏi Đông Dương, chính quyền và quân đội Quốc gia Việt Nam tập kết ở miền Nam Việt Nam chờ tổng tuyển cử để thống nhất Việt Nam.

Ngô Đình Diệm tiến hành cải tổ chính phủ lần thứ nhất vào ngày 24 tháng 9 năm 1954 và lần thứ hai vào ngày 10 tháng 5 năm 1955.

Tháng 9 năm 1954, tướng Nguyễn Văn Hinh không chịu dưới quyền chỉ huy của Ngô Đình Diệm nên đánh điện sang Pháp nhờ Bảo Đại can thiệp. Bảo Đại điện về Sài Gòn triệu tập Diệm sang Cannes gặp Bảo Đại để bàn lại việc sắp xếp nhân sự nhưng Diệm không đi. Bảo Đại quyết định điện về Sài Gòn cách chức thủ tướng của Ngô Đình Diệm.

Tuy nhiên, ngày 4 tháng 10 năm 1955, Ủy ban trưng cầu dân ý thành lập đưa ý kiến đòi truất phế Quốc trưởng Bảo Đại và đưa Thủ tướng Ngô Đình Diệm lên làm Quốc trưởng. Đến ngày 26 tháng 10 năm 1955, Ngô Đình Diệm được suy tôn lên chức vị Quốc trưởng, và với 5.721.735 phiếu truất, Quốc trưởng Bảo Đại bị phế truất và bắt đầu cuộc sống lưu vong tại Pháp cho đến ngày tạ thế.

Sau Cuộc trưng cầu dân ý miền Nam Việt Nam, 1955, nước Việt Nam Cộng hòa được thành lập, thủ đô là thành phố Sài Gòn và ngày 26 tháng 10 trở thành ngày Quốc khánh của Đệ nhất Cộng hòa. Việt Nam Cộng hòa theo thể chế chính trị đa đảng, kinh tế tư bản chủ nghĩa và được Mỹ giúp đỡ...

(theo wikipedia)

[tieudaotu]

Hay thiệt là hay, tranh luận của bác Khải-SG và bác vĩnh-xương về vấn đề '' tiền xé đôi '' đã làm bật ra ra nhiều thông tin bổ ích cho những người sưu tập . Cám ơn các bác .

Rất mong các bác cao nhơn đi trước trong diễn đàn của chúng ta sẽ tiếp tục có thêm những thông tin thiệt bổ ích và lý thú khác giúp các thành viên diễn đàn nâng cao kiến thức sưu tầm.

[Khải-SG]

Tóm ý của tôi :

1) Các văn bản đổi tiền xé đôi kia thuộc thời Quốc Gia VN. Không phải VNCH. Bài tham luận trong tài liệu hội thảo "300 năm" ghi "đồng tiền ngân hàng quốc gia (VNCH)" là chưa am hiểu rốt ráo về QGVN & VNCH là thế nào.
2) Những tờ xé đôi (rơi rớt làm đôi thì đúng hơn) 100 đồng vàng Indochine có đóng dấu của Việt Minh kia không thể nào làm minh hoạ cho các công văn nói trên vì nó không là đối tượng của các công văn đó./.

[9PN]

=D> =D> =D> =D> Bác Khải-SG phán như đinh đóng cột về thời QGVN và VNCH...


Nhưng có phần viết này thì cũng đã rõ ràng là tiền nào cũng đổi và trong những thông cáo của bác VX hỏng có thấy "không cho đổi tiền có dấu Việt Minh"

......
3) Mấy tờ 100 đồng vàng kia cũng nghe nói có chuyện xé đôi để sài hồi nẫm nhưng hầu hết khi Việt-Minh-hoá nó đều có dán lại mới đóng dấu. Vả lại tiền đã Việt-Minh-hoá nầy dễ gì mà Bảo Đại & Ngô Đình Diệm chấp nhận đổi ! Chỉ nhóm tiền Đông Dương của Viện Phát Hành thôi.

Chút ý mọn. Xin được quý cao nhơn chỉ giáo thêm.
Đa tạ.

Theo quẻ bói của 9PN thế này:

1) Mình không sinh ra thời đó nên.....ngọng.

2) Hiệp định Genève ngày 21 tháng 7, 1954 ký là 2 bên di chuyển quân lính. Lấy vĩ tuyến 17 Bến Hải chia 2 bên.
http://vi.wikipedia.org/wiki/Hi%E1%BB%8 ... A8ve,_1954

3) Nếu những làng xã miền nam VN đang kiểm soát bởi chính quyền Việt Minh thì sau khi chính quyền Việt Minh trở về vĩ tuyến 17 theo hiệp định thì người dân làm gì với đồng tiền Đông Dương đóng dấu ????

4) Nếu không cho đổi tiền có dấu Việt Minh thì bác nghĩ thế nào:
- Dân chúng đem tiền đi đốt rồi ăn đất mà sống vì cả làng xài toàn là tiền Đông Dương có dấu Việt Minh.
- Dân chúng nổi loạn chống chính quyền QGVN vì cũng chằng còn gì nữa mà sợ.

Dạ, chấm hết ạ...

[Khải-SG]

Anh 9PN ơi, mình nhớ không lầm thì tiền VMH (Việt-Minh hóa) cũng chỉ có trong 1 giai đoạn ngắn từ 1945-...sau đó thì Nam bộ đã in tiền cho đến 1953. Ngày tập kết ra miền bắc XHCN ... đều có thu hồi và đổi tiền cho dân hết (xem lại tài liệu đổi tiền khi lên tầu Liên Xô,...đi tập kết ra Bắc). Mà chỉ những người dân trong vùng kháng chiến mới sử dụng tiền"Nam bộ" nhưng chắc tới 1954 loại tiền xé đôi có dấu VMH (tôi không nghĩ là có tiền VMH đóng dấu rồi lại xé đôi ra dùng. Mà có thể có những tờ tiền 100 đồng vàng Đông Dương lúc chưa đóng dấu đã bị xé đôi tiêu dùng rồi thì VM đóng lên 1/2 tờ đó. Tôi nghĩ là có thể thôi vì VM đóng dấu còn đóng những con dấu bảo an KS nữa... nên đóng trên 1/2 tờ tiền thì có vẻ không thể). Vậy nhân dân trong vùng kháng chiến đã được Ngân hàng Nam bộ & UBKCHC tổ chức lo đổi tiền cho họ hết rồi. Không bỏ mặc họ đợi tới 1955 Bảo Đại & Diệm ra ơn đổi giúp. Tôi nghĩ vậy, anh 9 thấy có ổn không ?...Có thể chưa chấm hết !

http://tienvietnam.vn/?module=chitiettin&tentin=21

[Khải-SG]

4) Nếu không cho đổi tiền có dấu Việt Minh thì bác nghĩ thế nào:
- Dân chúng đem tiền đi đốt rồi ăn đất mà sống vì cả làng xài toàn là tiền Đông Dương có dấu Việt Minh.
- Dân chúng nổi loạn chống chính quyền QGVN vì cũng chằng còn gì nữa mà sợ.

Thưa anh 9, chính quyền Việt Minh đã tổ chức đổi tiền "cụ Hồ" (và cả tiền VMH, đương nhiên) cho dân lấy giấy xanh Đông Dương và cho những người tập kết (séc ghi tên chăng ?) đi ra bắc.

Về tiền xé đôi từ 100 đồng vàng được VMH (nếu có, tôi giả dụ) cũng có lẻ không nhiều. Vì xé đôi thì mệnh giá cũng chỉ là 50 đồng. Trong khi tiền lẻ thật sự cần trong vùng kháng chiến là từ mệnh giá 5 đồng xuống tới 5 cắc 5 xu như các phiếu tiếp tế đã chỉ rỏ. Nếu 50 đồng thì là bạc lẻ LỚN a !

Việt Minh nào có thể bỏ đi, rút ra bắc để lại cho dân chúng cả làng phải khốn khổ vì nắm giử toàn tiền VM hoá ? Lẻ ra tiền VM hoá nầy cũng dần dần được thay thế bằng tiền Nam bộ cụ Hồ, ít nhất sau 1946 hay 1947. Nếu tiền VMH trên tiền Đông Dương thì cũng có cả những tờ tiền 1 piastre gánh dừa (bây giờ thấy còn lại cũng khá nhiều) nhưng nào có thấy tiền xé đôi loại nầy để làm tiền lẻ 1/2 piastre ? Xé đôi tiền 1-> 5 piastres có lý hơn là 100 đồng. Sẽ cố gắng tìm tài liệu về chuyện Việt Minh đổi tiền cho dân sau hiệp định Genève để họ nhận tiền gì.

Vài ý xin thưa cùng anh 9.

[Khải-SG]

Và đây !

Để chuẩn bị cho bộ đội, cán bộ kháng chiến tập kết ra Bắc chờ hiệp thương thống nhất đất nước, đã có thông báo rộng rãi trong nhân dân là sẽ đổi giấy bạc Cụ Hồ ra giấy bạc Đông Dương để bà con ở lại tiêu xài nhưng nhiều người không chịu đổi hết mà giữ lại khá nhiều như để giữ lấy một hình ảnh thiêng liêng.

Xem trang #3

http://phomuaban.com/index.php?mod=deta ... 144056&p=1

[Khải-SG]

* Giấy bạc tài chính Việt Nam in tại Nam Bộ.

Nam bộ do cách xa chính phủ Trung ương, chưa có điều kiện để tổ chức và phát hành ngay tờ bạc tài chính Việt Nam. Giải pháp ban đầu chính quyền quyết định cho tạm dùng tiền Đông Dương ngân hàng có đóng dấu Ủy ban Kháng chiến Hành chính địa phương.

Ủy ban Hành chánh Nam Bộ ra lệnh cho các chính quyền địa phương đã giải phóng đóng dấu lên tờ giấy bạc Đông Dương (dấu của chính quyền Tỉnh, Quận, Làng, Xã...), đôi khi có ký tên vị chủ tịch, hoặc đóng dấu thêm hàng chữ khẩu hiệu tuyên truyền... để cho dân chúng sử dụng bình thường.

Để tiện lợi cho dân chúng, Ủy ban HCKC cho lập nhiều bàn giấy tại Ủy ban để dân mang tiền Đông Dương ngân hàng đến đóng dấu. Có nhiều nơi, Ủy ban cho dân dán một mẩu giấy nhỏ xác nhận có ký tên và đóng dấu lên tờ tiền, người dân gọi là đùa là Bạc đắp nền.

Cuối năm 1952, các loại tiền đóng dấu dần dần biến mất, một phần do mất mát, một phần do chính phủ Kháng chiến đã phát hành tiền nên thu hồi và tiêu hủy.

Ngày 01 tháng 11 năm 1947, sắc lệnh số 102/SL Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa cùng quyết định của Ủy ban Kháng chiến Hành chính Nam bộ cho phép in giấy bạc Việt Nam tại Nam bộ. Ngoài ra còn có loại giấy bạc địa phương và phiếu tiếp tế, phiếu đổi chác, tín phiếu… lưu hành khu vực tỉnh, huyện, xã.

http://www.hcmc-museum.edu.vn/tintuc/de ... ews_id=886

[Khải-SG]

Hôm nay truy tìm tư liệu, tôi gặp lại bài báo nầy, góp phần làm sáng tỏ thêm vấn đề Pháp có chấp nhận tiền đóng dấu của Việt Minh như sau. Như vậy, tôi thấy nảy ra 2 vấn đề hay như sau :

1) Tiền Đông Dương được Việt-Minh đóng dấu, Pháp chấp nhận trong giao dịch thương mãi và công sở. Trích xuất từ tài liệu trên báo Tuổi Trẻ chủ nhật ngày 30-4-2000 như sau :

Từ Vĩnh Long, đốc phủ sứ Trương Công Thiện nhìn sự việc và ứng xử có khác 2 đồng nghiệp (đốc phủ sứ tỉnh Tân An Lê văn Thọ và đốc phủ sứ tỉnh Bến Tre Lâm Văn Huề). Ông chỉ báo cáo vể Thủ hiến Nam phần :

" ...Trong lưu thông giao dịch nội bộ tỉnh các Ủy ban Việt Minh đã đóng dấu vào giấy bạc ngân hàng mà dân chúng đang sở hữu.
Nhằm làm thất bại thủ đoan trên và tránh những rắc rối đáng tiếc giữa các trạm gác quân sự và dân chúng, sau khi thống nhất với chỉ huy quân sự tiểu khu, tôi đã thông báo với dân chúng rằng giấy bạc Đông Dương ngân hàng ngay cả khi có đóng dấu của Việt Minh vẫn có giá trị và phải được chấp nhận trong giao dịch thương mãi cũng như ở các công sở...."

Cuối cùng ngày 16-04-1948, Bộ Nội vụ Nam kỳ quốc ra thông báo như sau :

"...Những giấy bạc do Đông Dương ngân hàng phát hành lúc nào cũng giử nguyên vẹn giá trị và vẫn tiêu thụ như thường mặc dù có những dấu in hay chữ viết trên các giấy bạc ấy."


2) Như vậy căn cứ tài liệu, tôi cho rằng lúc Việt Minh đóng dấu cũng có thể đóng dấu tờ nguyên và có thể đóng dấu cả tờ xé đôi. Và sau đó dân chúng cũng có thể xé đôi tờ nguyên mà VM đã đóng dấu thành tờ 1/2.

3) Kết luận: Tiền Đông Dương xé đôi có dấu Việt Minh đóng lên đã được Bộ Nội vụ Nam kỳ quốc năm 1948 chấp nhận vậy có thể được đổi theo thông báo tháng 8-1955 của Quốc gia VN thời Bảo Đại và NĐDiệm.

4) Tuy nhiên, khoảng năm 1949 (sau 2 năm từ cuối năm 1947) giấy bạc Nam bộ được phát hành và theo tài liệu đã tìm thấy trong các phần nhận định ở trước phần nầy thì Việt Minh đã đổi tiền Việt-Minh hoá cho dân để dùng tiền Nam bộ in và như vậy tiền trong vùng Việt Minh kiểm soát thì không còn tiền 100 đồng vàng VMH bởi vì 100 đồng nầy mà đổi lấy 100 đồng Nam Bộ thì giá trị rất lớn (tiền Nam Bộ đến 1953 có tới giá mặt 100 đồng chứ giá mặt 200 đồng và 500 đồng chưa phát hành). Chỉ có thể còn rơi rớt loại tiền xé đôi có dấu VMH ngoài dân không thuộc VM kiểm soát mà Pháp o.k cho lưu dụng và chấp nhận giao thương nhưng liệu còn nhiều không ? Như vậy tiền Đông Dương xé đôi ngoài tờ 100 đồng vàng còn có những tờ khác (không có dấu VM) mà là những tờ nào? Ngay nay còn hiện vật tiền xé đôi đó không ?

Xin hết ý !

[Khải-SG]

Kính gởi các anh, các bạn xa gần,

Mổ xẻ vấn đề một cách nghiêm túc và thuyết phục là mục tiêu của những ngừơi muốn quan tâm soi rọi vấn đề cho có lô-gíc, không ngoài ý định nào khác. Chưa có cơ sở, tài liệu thì chỉ phán đoán suy luận, nhưng có lô-gíc khi lập luận. Còn đã có cơ sở tài liệu thì phân tích và kết luận, hay tạm kết luận. Chúng tôi không phải là những nhà nghiên cứu chuyên nghiệp mà chỉ yêu thích môn sưu tầm và qua đó soi rọi đối chiếu lịch sử. Không ai sống ngay thời của đối tượng nghiên cứu nên làm sao nói đúng được. Hôm nay chúng ta bàn luận tới đây, mai sau con em cháu chắt chúng ta tiếp tục. Chúng tôi không mơ chuyện in sách hay đi hội thảo lấy tiếng nhưng vui vẻ bàn luận là happy. Tinh thần là như vậy. Đây chỉ là hobby. Mong các vị cao nhơn đang bàng quan theo dõi tha thứ nếu chúng tôi có gì sơ sót ấu trĩ và tầm phào xin quý vị lượng thứ. Đa tạ.

TTK (mùa hè Saigon 2010- Nóng kinh khủng còn cúp điện)

[viet-numis]

Cám ơn các bác vĩnh xương, Khải-SG và 9PN đã cung cấp tài liệu và thảo luận rất sôi nổi. Em xin góp thêm mấy ý

Tại Nam bộ thời Pháp thuộc (giai đoạn 1945-1954), không nắm được vào thời điểm nào khi trao đổi mua bán mà không có bạc nhỏ để thối trả, người dân đã xé đôi tờ tiền để sử dụng; Đây là tính tự phát của người dân nhằm mục đích mua bán trao đổi gọn lẹ, (và có lẽ cũng là đặc trưng riêng của tiền tệ Nam bộ).

1) Về thời điểm bắt đầu xé đôi tiền, theo tài liệu "địch" [1] ( Trang 120,121) là đầu năm 1947. Từ cuối1946, sau khi Việt Minh kêu gọi kháng chiến toàn quốc, Việt Nam được chia thành những vùng do Pháp kiểm soát và do Việt Minh kiểm soát.
Việc những người có của mang tiền bạc, của cải chạy về vùng Pháp kiểm soát và sự phong tỏa của quân đội Pháp là lý do dẫn đến việc khan hiếm tiền Đông Dương trong vùng Việt Minh.

Để đối phó với việc này, Việt Minh đã có những biện pháp
* Sử dụng tiền xé đôi.
* Phát hành tiền
* Chỉ cho phép dân chúng ,ở vùng giáp danh với vùng Pháp kiểm soát , sở hữu tiền Đông Dương với số lượng hạn chế.

Pháp chống lại tiền xé đôi bằng cách không chấp nhận những tờ tiền dán lại mà hai nửa có số sêri khác nhau. Đồng thời mật vụ cũng truy tìm tung tích những người sở hữu loại tiền này. [1] (trang 129)


2) Về việc liệu tờ 100 piastre bác Vĩnh Xương đưa lên liệu có phải đối tượng được nói đến trong tờ thông cáo không ? Theo em là ít khả năng vì sau tờ 100 piastres bác Vĩnh Xương đưa lên, còn có 100 piastres ABNC P-78, 100 piastres TDLR P-79, 100 piastres nài voi P-82. Liệu ngân hàng Đông Dương có để cả 4 loại này lưu hành song song ? Theo tài liệu "địch" [2] (trang 15) thì tờ 100 piastres in tại IDEO bị thu hồi tháng 10 năm 1946.


3) Về tiền đóng dấu Việt Minh, theo tài liệu "địch" [3] (trang 98 ), thi phần lớn dấu được đóng trên loại tiền in tại IDEO. Sau khi cố gắng rửa và in đè không thành công, ngân hàng Đông Dương quyết định hủy chúng (hướng dẫn 24/08/1948).

[1] Le trafic de piastres - Jacques Despuech, 1953
[2] The Catalog and Guidebook of Southeast Asian Coins and Currency, Volume I, France - Howard A.Daniel III, Second Edition, 1978
[3] Les billets de la banque de l'indochine - Maurice Kolsky et Maurice Muszynski, 1996
[4] http://forum.viet-numis.com/viewtopic.php?t=1874
[5] http://forum.viet-numis.com/viewtopic.php?t=2321